Sprawozdanie z realizacji zadania edukacyjnego „Jezioro ty moje! cz. 2” realizowanego przez uczniów Samorządowego Zespołu Szkół w Gniewinie, finansowanego przez Wojewódzki Ośrodek Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska w Gdańsku.

 

Celem zadania o nazwie „Jezioro ty moje!” było przeprowadzenie badań czystości wód jeziora oraz wpływu różnych czynników na ich stan oraz przyrodę wokół jeziora, popularyzacja walorów Jeziora Żarnowieckiego, uświadomienie mieszkańcom okolic ważnych aspektów związanych z ochroną środowiska, zagrożeniami cywilizacyjnymi i potrzebą dbania o jezioro. Zadanie od listopada 2012 do czerwca 2013 roku realizowali uczniowie Samorządowego Zespołu Szkół w Gniewinie – stała grupa 11 uczniów (szkolne koło badaczy jeziora) pod opieką nauczycieli biologii i chemii. Projekt realizowali uczniowie klas 1 – 2 gimnazjum, którzy brali udział w takich działaniach jak:

- sprzątanie brzegów Jeziora Żarnowieckiego,

- konkursy: fotograficzny i poetycki o Jeziorze Żarnowieckim,

- festyn ekologiczny,

- podsumowanie i wystawa z prezentacją multimedialną podsumowująca projekt zaplanowany na 26 czerwca 2013 (delegacje wszystkich klas, rada rodziców, nauczyciele, przedstawiciele władz )

 

Zasięg działania obejmował wszystkich uczniów i nauczycieli oraz społeczność lokalną poprzez kampanię promocyjną i informacyjną m.in. w lokalnej prasie i na stronie internetowej.

Monitoring jakości wody i badanie parametrów fizykochemicznych

  • badanie pH wody w trzech miejscach ( Nadole, Lubkowo, koło elektrowni wodnej );

  • badanie przejrzystości i zapachu wody, w trzech miejscach ( Nadole, Lubkowo, koło elektrowni wodnej );

  • badanie azotanów wody w trzech miejscach ( Nadole, Lubkowo, koło elektrowni wodnej );

  • badanie fosforanów wody w trzech miejscach ( Nadole, Lubkowo, koło elektrowni wodnej );

  • badanie temperatury wody w trzech miejscach ( Nadole, Lubkowo, koło elektrowni wodnej ) w trzech porach roku ( lato, jesień , zima);

  • badanie wpływu zamknięcia oczyszczalni wodnej w Nadolu na J. Żarnowieckie;

  • grupa badaczy będzie liczyła 11 osób z gimnazjum;

  • akcja letnia – trzydniowy obóz badawczy w Nadolu dla koła badaczy jeziora (15 uczniów, 2 opiekunów)

 

W ramach działań proekologicznych zrealizowano:

- Sprzątanie jeziora i jego brzegów ;

- Organizacja festynu ekologicznego z konkursem na temat wiedzy o Jeziorze Żarnowieckim;

- Wywiad z p. Krzysztofem Kochanem – zastępcą dyrektora Przedsiębiorstwa Komunalnego na temat Jeziora Żarnowieckiego;

- Wywiad z p. Dariusze Rhode - dyrektorem oczyszczalni w Gniewinku;

- Organizacja konkursów: na wiersz o Jeziorze Żarnowieckim, fotograficznego;

- Promocja projektu ( biuletyn, strona internetowa, ulotki, plakaty, wywiad z mieszkańcami miejscowości i położonych nad brzegiem Jeziora Żarnowieckiego)

- Organizacja konferencji podsumowującej projekt, prezentacja multimedialna i wystawa .

 

Raport ze wszystkich tych działań umieszczany był na bieżąco na stronie udostępnionej przez WFOŚ wraz z dokumentacją fotograficzną, a także na szkolnej stronie internetowej oraz w lokalnym biuletynie.

Zakupiony został niezbędny sprzęt taki jak na przykład: aparat fotograficzny, kamera, mikroskopy, materiały do badań i wykonania makiety Jeziora Żarnowieckiego, atlasu muszli i roślin, pistolet na klej, tusze do drukarki, sprzęt do wykonywania preparatów mikroskopowych, przyrząd do badania przewodnictwa wody, rękawice, worki.

W ramach promocji projektu przygotowane zostały przez uczniów ulotki i plakaty z logo projektu. Realizatorzy zadania sporządzili szczegółowy raport z realizacji zadania i z badań w postaci prezentacji multimedialnej.

Osiągnięty efekt ekologiczny

Akcja edukacyjna objęła dzieci i młodzież z terenu gminy Gniewino, a także całą społeczność gminy. Uczniowie poprzez zajęcia praktyczne w terenie (nad Jeziorem Żarnowieckim) takie jak badanie czystości wód jeziora, fauny i flory i poziomu ochrony środowiska przy użyciu profesjonalnego sprzętu aktywnie włączyli się w proces dbania o Jezioro Żarnowieckie. Przyczyniło się to do wzrostu świadomości i dojrzałości ekologicznej u uczniów i mieszkańców gminy. Przeprowadzono konkursy wiadomości oraz umiejętności plastyczno – fotograficznych i przygotowano prace uczniów do publicznej prezentacji podsumowującej efekty realizowanego zadania. Działania zaplanowane w projekcie Jezioro Ty moje!cz2. wpłynęły pozytywniena stan wiedzy na temat funkcjonowania ekosystemów jeziornych, procesów zachodzących w zlewni jeziora, uświadomiło w większym stopniu potrzebę ochrony wód oraz fauny i flory jezior. Uczniowie i społeczność lokalna poprzez działania w ramach projektu „Nasze jezioro – nasza sprawa” zrozumieli, że dbałość o Jezioro Żarnowieckie jest obowiązkiem każdego mieszkańca okolicznych miejscowości.

I ETAP DZIAŁAŃ BADAWCZYCZYCH – OBSERWACJA NIELEGALNYCH ZRZUTÓW ŚCIEKÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE OGRODZEŃ OGRANICZAJĄCYCH DOSTĘP DO JEZIORA ŻARNOWIECKIEGO, SPRZĄTANIE BRZEGÓW

Celem naszych badań była obserwacja nielegalnych zrzutów ścieków oraz badanie występowania ogrodzeń ograniczających dostęp do jeziora.

Wnioski z przeprowadzonych obserwacji:

  • Nie zaobserwowaliśmy występowania nielegalnych wysypisk śmieci, tylko sporadycznie można było natknąć się na butelkę, papier i innego typu śmieci itp.

  • Niektóre obszary plaży są niedostępne dla turystów, ponieważ są zagrodzone przez prywatne działki, pomosty i niewielki brzeg.

  • Można spotkać rury, które ujście mają w jeziorze. Trudno jednak stwierdzić czy odprowadzają one ścieki, czy też deszczówkę.

  • Mieszkańcy dbają o czystość Jeziora Żarnowieckiego

II ETAP DZIAŁAŃ - BADANIA PRZEPROWADZONE NAD JEZIOREM ŻARNOWIECKIM

Uczniowie Samorządowego Zespołu Szkół w Gniewinie wraz z opiekunem przeprowadzili badania chemiczne wody.

Celem badań było określenie:

- temperatury wody;

-przejrzystości wody ;

- sprawdzenie pH wody;

- zawartości azotanów i fosforanów w wodzie.

Z badań przeprowadzonych nad Jeziorem Żarnowieckim w trzech porach roku otrzymano następujące wyniki:

ZIMA

  • temperatura 4C

  • pH 8,0 ( odczyn zasadowy)

  • azotany 0 mg/l

  • fosforany 1 mg/l

WIOSNA

  • temperatura 11C

  • pH 9,1 ( odczyn zasadowy)

  • azotany 0 mg/l

- fosforany 0 mg/l

LATO

  • temperatura 21 C

  • pH 10,1 ( odczyn zasadowy)

  • azotany 5 mg/l

  • fosforany 4 mg/l

PRZEJRZYSTOŚĆ WODY

Czymanowo – 82 cm.

Lubkowo – 90 cm.

Nadole – 78 cm.

Zawartość azotanów i fosforanów zmienia się w zależności od pory roku, część tych substancji spływa z przylegających do jeziora pół, łąk gdyż są stosowane na tych polach środki ochrony roślin. Jezioro jest jeziorem czystym, woda przejrzysta, bez zapachu. Największa głębokość wynosi około 20 m, średnia głębokość to około 8m.

Brzeg północny i brzeg południowy ma charakter plaż. Linia brzegowa słabo rozwinięta. Po uruchomieniu elektrowni woda w jeziorze charakteryzuję się :

  • wyrównana temperatura w całej objętości wody;

  • zwiększona ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie

III ETAP - FESTYN EKOLOGICZNY

Festyn ekologiczny odbył się w czerwca 2013 r. nad Jeziorem Żarnowieckim. W festynie uczestniczyli uczniowie gimnazjum wraz z nauczycielami i zaproszonymi gośćmi. Celem festynu był udział w konkursie ekologicznym oraz prowadzenie badań czystości wód jeziora i uświadomienie mieszkańcom jak ważna jest ochrona środowiska i dbanie o jezioro.

Wnioski:

1. Uczniowie i zaproszeni goście czynnie i chętnie uczestniczyli w festynie.

2. Wszystkich uczestników było około 120.

3. Nauczyciele wraz z uczniami zakładali wodery i brali udział w badaniach.

4. Poszukiwanie organizmów, badanie przejrzystości wody za pomocą krążka Secchiego i pH wody.

5. Gimnazjaliści uczestniczyli w konkursie ekologicznym.

6. Podsumowanie festynu zakończyło się wspólnym pieczeniem kiełbasek i wręczenie dyplomów oraz nagród.

IV ETAP – OBÓZ BADAWCZY W LUBKOWIE.

W czerwcu nad Jeziorem Żarnowieckim odbył się obóz badawczy, w którym brali udział uczniowie zaangażowani w realizację projektu i przedstawiciele klas pierwszych Samorządowego Zespołu Szkół w Gniewinie pod opieką Aleksandry Kalkowskiej, Grażyny Budnik, Małgorzaty Wirskiej i Alicji Goyke.

Celem obozu było:

- Badanie osadu dennego – zooplanktonu występującego w jeziorze.

- Badanie fitoplanktonu.

- Badanie obecności raków w jeziorze.

W strefie przybrzeżnej jeziora występował: oczeret jeziorny, rdestnice, pałka wodna, rzęsa wodna, moczarka kanadyjska. Na kamieniach widnieje zielonkawo –brunatny nalot na który składają się glony. Natomiast na kamieniach, roślinach można dostrzec różne gatunki pijawek, wrotki, larwy owadów m.in. ważek, chruścików. Na dnie żyją małże: skójki, szczeżuje, racicznica zmienna, zatoczek rogowy, błotniarka stawowa, żyworódka pospolita, rak amerykański ( sprowadzony, może żyć wszędzie i nie jest wskaźnikiem czystości wód), ośliczki. Dominujące gatunki ryb w jeziorze Żarnowieckim to: szczupak, lin, leszcz, płoć, karasie srebrzyste, węgorz. Owady dominujące to pływak żółtobrzeżek, nartnik.

Obóz badawczy zakończył się przejażdżką po jeziorze.

V ETAP- WYWIAD Z P. KRZYSZTOFEM KOCHANEM

Uczniowie realizujący zadanie ,,Jezioro ty moje! cz. 2” przeprowadzili wywiad z Krzysztofem Kochanem, zastępcą dyrektora Przedsiębiorstwa Komunalnego. Zadawane pytania dotyczyły inwestycji nad Jeziorem Żarnowieckim, zarybiania jeziora, wpływu elektrowni wodnęj na jezioro.

VI ETAP – WYCIECZKA DO OCZYSZCZALNI I ROZMOWA Z DYREKTOREM DARIUSZEM RHODE

Uczniowie SZS w Gniewinie wraz z opiekunami Grażyną Budnik i Aleksandrą Kalkowską odwiedzili oczyszczalnię w Gniewinku. Celem wizyty był wywiad z dyrektorem oczyszczali p. Dariuszem Rohde, oprowadzenie uczniów po oczyszczalni oraz uświadomienie uczniom jak działa, jak długo trwa proces oczyszczania ścieków, jakie bakterie biorą udział w oczyszczaniu, ile ścieków i skąd wpływa do oczyszczalni, jakie miejscowości nie mają swojej kanalizacji, czy zamknięcie oczyszczalni w Nadolu ma wpływ na to, gdzie wędruje oczyszczona woda.

 

VI I ETAP - WPŁYW ELEKTROWNI WODNEJ NA STAN JEZIORA ORAZ W PŁYW SPORTÓW MOTOROWODNYCH NA WODY, FLORĘ I FAUNĘ.

Obecność elektrowni nie wpływa na temperaturę wody, woda wciągana przez turbiny nieznacznie wpływa na faunę i florę jeziora. Obecność na jeziorze motorówek, skuterów i łodzi jest umiarkowana, gdyż dzierżawcy tego jeziora pragną, aby jezioro to było rajem dla wędkarzy i turystów.

VIII ETAP – WYSTĘPOWANIE RAKÓW.

W Jeziorze Żarnowieckim występuje rak pręgowany zwanym rakiem amerykańskim. Jest mniejszy od innych raków, zwykle osiąga wielkość 8 cm, maksymalnie 13cm. Od pozostałych gatunków różni się przede wszystkim charakterystycznymi czerwonymi pręgami na ogonie, od których pochodzi jego nazwa. Ze względu na duże zdolności przystosowawcze ocenia się, że może żyć wszędzie. Żyje nawet w wodach pozaklasowych, co oznacza, że nie może być wskaźnikiem czystości wody. Jego naturalnym obszarem występowania jest Ameryka Północna. Został sprowadzony przez niemieckiego hodowcę.

IX ETAP – KONKURS FOTOGRAFICZNY, PLASTYCZNY I WIEDZY O JEZIORZE ŻARNOWIECKIM.

Rozstrzygnięcie konkursów:

1. Konkurs poetycki na wiersz o Jeziorze Żarnowieckiem.

2. Konkurs fotograficzny na temat Jeziora Żarnowieckiego.

3. Konkurs wiedzy na temat Jeziora Żarnowieckiego.

Uczniowie naszej szkoły przez kila tygodni przynosili wiersze i fotografie. Wszystkie prace zostały wywieszone na holu, aby uczniowie klas 6 szkoły podstawowej mogli zagłosować i wybrać najładniejszą.

Konkurs na temat wiedzy o Jeziorze Żarnowieckim odbył się na festynie ekologicznym w Nadolu. W konkursie brali udział uczniowie klasy IA i IB gimnazjum, wybrali kapitana grupy, który odpowiadał na pytania. Pierwsze miejsce zajęła ta klasa, która zdobyła najwięcej punktów. Konkurs przebiegał bardzo emocjonująco, gdyż każdy chciał wygrać. Uczniowie byli bardzo zadowoleni.

ETAP X – PRZYGOTOWANIE MAKIETY JEZIORA ŻARNOWIECKIEGO, ATLASU MUSZLI, ROŚLIN, ULOTEK, PLAKATU.

Grupa badaczy przygotowała makietę jeziora, ulotki i atlasy przy pomocy nauczyciela plastyki p. Joanny Lewickiej.

ETAP XI – PRZYGOTOWANIE ANKIETY – WYNIKI W PREZENTACJI W FORMIE WYKRESU

ETAP XII – PODSUMOWANIE PROJEKTU „JEZIORO TY MOJE! CZ.2”

Dnia 26 czerwca odbyło się podsumowanie projektu w sali kinowej Centrum Kultury. W uroczystości tej uczestniczyli przedstawiciele gminy, zastępca dyrektora Przedsiębiorstwa Komunalnego Krzysztof Kochan, dyrekcja, nauczyciele, zaproszeni rodzice, uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej.